In welke taal zou jij aangesproken willen worden als je later in het verzorgingstehuis zit? Dit is een vraag waar bijna niemand bij stil staat. Maar voor ouderen die noodgedwongen moeten verhuizen naar een verzorgingstehuis of zorginstelling is dit heel belangrijk. Het spreken en horen van je eigen taal waarin je je thuis voelt (vaak is dat een dialect) vergroot namelijk het welzijn en de zelfstandigheid onder ouderen. Met steun van het VriendenLoterij Fonds ontwierp Stichting Laudio een speciale kamer voor ouderen en zorgmedewerkers om hun thuistaal te laten leven: de klankkast. Het horen van de thuistaal laat ze ‘thuiskomen’ en vergroot het geluksgevoel en zelfstandigheid.
'Houdoe', 'doei-doei' of 'hoşçakal'
Hoe kunnen wij ouderen helpen om ze een thuisgevoel te geven, in een veranderend lijf en misschien wel in een nieuwe woonomgeving? Ouderen aanspreken in hun eigen taal maakt al een groot verschil. Het zeggen van 'houdoe', 'doei-doei' of 'hoşçakal' is het begin van een gelijkwaardige vertrouwensband. De thuistaal, ook wel moederstaal, is een belangrijk anker voor iedereen.
Een kamer vol verhalen
De klankkast van Marie is een rondreizend theatrale installatie, bestaande uit een kamer met tweedehandskasten. Wie de deuren van de kasten opent, hoort Marie. Meestal in haar eigen Twentse dialect, maar soms ook in het Nederlands. Marie is een fictieve dame op leeftijd, die vertelt over hoe het is om op oudere leeftijd een nieuw thuis te moeten maken. Ze laat bezoekers van de kast even ontsnappen aan de waan van de dag. De verhalen die Marie vertelt, zijn gebaseerd op de ervaringen van senioren in een verpleeghuis, maar vooral op wetenschappelijke onderzoeksresultaten over taal en thuis.
Saamhorigheid onder ouderen
De klankkast van Marie heeft al in meerdere verzorgingstehuizen verandering teweeggebracht. Zo worden eetgroepjes niet meer ingedeeld op kamernummer, maar op de taal die gesproken wordt. En wordt bij de intake met ouderen bepaalt hoe ze aangesproken willen worden. Het project draagt dus langdurig bij aan het welzijn van de ouderen.
Luister zelf
Tot juni 2023 tourt de klankkast van Marie langs verschillende verzorgingstehuizen door de provincie Overijssel. Op iedere speellocatie spreekt Marie in het plaatselijk dialect. Ben je benieuwd naar de klankkast, maar woon je niet in Overijssel? Geen probleem! Ontdek hier Marie’s podcast of luister hem via Soundcloud.