Een gezonde voedingsbodem voor groei

Een textielontwerper die kleding kleurt met schimmels in plaats van chemische kleurstoffen of een kunstenaar die mensen uit verschillende culturen verbindt door samen kunst te maken. Veel innovatieve projecten die de wereld groener, socialer of creatiever maken, laten zich niet vangen in één hokje. Ze combineren een creatieve aanpak met sociale of duurzame impact. Om deze overkoepelende projecten een goede voedingsbodem voor groei te geven, ontwikkelde DOEN de trajecten Art & Design for Inclusion en Art & Design for Biobased Materials.

Van prototype naar impactvolle productie

Het ontbreekt kunstenaars en ontwerpers meestal niet aan ideeën. Maar hoe breng je een idee, prototype of sociaal project een stap verder? En kun je dit ook opschalen naar een maatschappelijke onderneming of organisatie? Vaak ontbreekt het creatieve initiatieven aan middelen, netwerk en begeleiding om deze overgang succesvol te maken. Daarom start DOEN in 2019 vanuit het VriendenLoterij Fonds met het programma Art & Design for Inclusion. Dit programma biedt gedurende 18 maanden coaching, groepsbijeenkomsten en intervisiesessies aan een geselecteerde groep kunstenaars en ontwerpers. Hiermee krijgen ze de ruimte om hun plannen uit te werken, ervaring uit te wisselen en eventueel een aanvraag voor vervolgfinanciering in te dienen.

Art & Design for…

Deze gecombineerde aanpak blijkt een succes en in 2023 start DOEN daarom met twee opvolgers: Art & Design for Inclusion II en Art & Design for Biobased Materials. Dit laatste programma is voor kunstenaars en ontwerpers die duurzame materiaaloplossingen zoeken. Bij elk traject is een externe expert betrokken die het proces coördineert en de deelnemers begeleidt. Voor Art & Design for Inclusion is dit Joanna van der Zanden en Emma van der Leest begeleidt Art & Design for Biobased Materials. Joanna is curator met een focus op sociaal geëngageerde kunst- en designprojecten en Emma is biodesigner, onderzoeker en ambassadeur van BlueCity Lab. Hieronder vertellen zij wat deze programma’s voor hen zo bijzonder maakt.

Impact door reflectie

Een belangrijk onderdeel van dit programma is het praten met coaches en het uitwisselen van ervaringen met elkaar. De deelnemers krijgen hulp bij specifieke vragen of ze kiezen voor het verbeteren van marketing of het uitbreiden van hun netwerk. Vooral het delen van ervaringen met gelijkgestemden wordt als heel waardevol ervaren. Veel deelnemers onderschatten hoe professioneel ze al zijn en hoeveel kennis ze hebben. Vaak geven ze voor weinig geld advies of leveren regelmatig onbetaald werk. Door met coaches en elkaar te praten, worden ze zich hiervan bewust en leren ze hun waarde beter in te schatten.

Voorbeeld: project krijgt opvolging

Een mooi voorbeeld is het project Affect Lab van deelnemers Klasien van de Zandschulp en Natalie Dixon. Affect Lab zet zich met creatieve projecten vol bijzondere verhalen en nieuwe perspectieven in voor een inclusieve toekomst. Hoewel ze een enorm portfolio vol goede voorbeeldprojecten hebben en een uitgebreid netwerk van verschillende groepen mensen met wie ze samenwerken, missen ze een langetermijnstrategie. Hun energie begint op te raken, omdat ze steeds naar iets nieuws moesten zoeken om nieuwe subsidies binnen te halen. Na de coaching ontwikkelen ze een meerjarenstrategie voor hun bureau met meer balans in hun werk. Ze ontdekken hoe ze bestaande projecten op verschillende manieren kunnen uitrollen, zoals met andere partners of op andere locaties. Met het budget van Stichting DOEN nemen ze een creative producer in de arm en boeken snel grote vooruitgang.

Blik op de toekomst

Joanna: “Deze groep kunstenaars en social designers leert door te doen. Het schort ze alleen aan het zelfvertrouwen om hun kennis en vakmanschap aan de buitenwereld te verkopen. Bovendien gaat het in de kunst- en designwereld veel over het delen van de uitkomsten en de successen en te weinig over het runnen van een organisatie. Door hen in gesprek te brengen met een coach krijgen ze vele bruikbare inzichten.

Dit voorjaar loopt het tweede programma af. We zien dat de behoefte aan deze ondersteuning enorm wordt gewaardeerd. Ik verwacht dan ook dat de intervisiesessies blijven doorgaan en ik hoop dat we kunstenaars en social designers kunnen blijven ondersteunen bij het professionaliseren van hun werk en het vergroten van hun impact.”

Stress maakt plaats voor focus

De deelnemers ervaren dit programma als heel bijzonder door de combinatie van tijd, geld, coaching en netwerkopbouw; ‘een compleet pakket’. De ondersteuning en betrokkenheid van Stichting DOEN wordt als uniek ervaren. En de directe benaderding voor deelname haalt veel financiële stress en onzekerheid weg. Voor een eenpitter kan de tijd en energie die in aanvragen gestoken wordt, een grote investering zijn, met onzekerheid over de uitkomst. Art & Design for Biobased Materials biedt daarentegen financiële stabiliteit en focus, waardoor deelnemers zich volledig kunnen richten op het traject.

Samen verder op weg

Emma: “Alle deelnemers vinden deze regeling uniek en belangrijk voor hun persoonlijke ontwikkeling. BlueCity, de organisatie die betrokken is bij het programma, noemt het traject ‘ontzettend waardevol’. Guus Meijer van BlueCity over het traject: “Art & Design for Biobased Materials vergroot de slagingskans van innovaties en deze innovaties spelen een sleutelrol in de overgang naar een circulaire economie.” Kortom, Art & Design for Biobased Materials smaakt naar meer en een vervolg zou een mooie stap zijn om de duurzame impact van de projecten te vergroten.”

Stichting DOEN organiseert Art & Design for Inclusion en Art & Design for Biobased Materials dankzij de deelnemers van de Postcode Loterij en VriendenLoterij.