Podcast Wij zijn kunstenaar

Inleiding over de podcast

‘Wij zijn kunstenaar’ is een zesdelige podcastserie over hoe kunst kan zorgen voor verandering. Dide Vonk spreekt met verschillende makers die manieren zoeken om mensen bij hun projecten te betrekken en hun blik te verruimen. Je hoort hun verhalen, maar ook die van publiek en andere betrokkenen. Iedere twee weken verschijnt er een nieuwe aflevering.

Dit is een podcast van het VriendenLoterij Fonds, geproduceerd door De Makers Podcast. De initiatieven uit de podcast hebben steun gekregen van het fonds.

Boys won't be boys

Paar regels over de aflevering met Boys won't be boys.

SEIZOEN 3

#1 - Wat is man zijn? met BOYS WON’T BE BOYS

‘Het hokje “man” is best klein, en als je daaruit wilt breken is daar een strenge controle op.’ Dide interviewt initiatiefnemer Rikkert van Huisstede, bassist Lito Mabjaja en performer René Strik van BOYS WON’T BE BOYS. Een voorstelling bestaande uit een wervelende collage van jongens en mannen. Ze zingen, dansen, dichten, grappen, rappen of vertellen over hun persoonlijke levens. Allemaal bevragen ze het thema mannelijkheid. Wat betekent man-zijn precies? En hoe wordt er tegen je aangekeken als je deze hokjes wilt verruimen?

S3#5 No Limits Art Castle (Dide Vonk, Jan Hoek, Simomo Bouj, Jonathan)

Wat gebeurt er als kunstenaars uit compleet verschillende werelden elkaar ontmoeten? In deze aflevering van Wij zijn Kunstenaar bezoekt Dide Vonk No Limits Art Castle, de eerste kunstruimte in Nederland waar álle kunstenaars – met of zonder beperking en al dan niet queer, dakloos of neurodivers – gelijk worden behandeld.

Oprichter Jan Hoek vertelt hoe deze plek is ontstaan vanuit zijn droom om unieke talenten te verbinden en nieuwe stemmen te laten horen. “Het is krankzinnig dat deze werelden nog gescheiden zijn,” zegt Jan. Bij No Limits Art Castle worden dromen werkelijkheid: van een album opnemen tot het exposeren van unieke kunstwerken, zonder grenzen aan creativiteit.

Jonathan, een van de kunstenaars, vertelt hoe belangrijk deze plek voor hem is: “Het maakt niet uit wat voor geaardheid je hebt, of je neurodivers bent, je mag jezelf zijn.” Ook horen we het verhaal van Simomo Bouj, die met zijn expo ‘Boujloud’ oude Marokkaanse tradities nieuw leven inblaast. “Het draait om identiteit en het idee dat niemand in één hokje past.”

‘Al die kleine stappen die soms zinloos voelen, zorgen bij elkaar voor een grote verandering.’ Dide spreekt met directeur van de IJsselbiënnale Mieke Conijn, kunstenaar Alphons ter Avest en Wim van Vilsteren van Waterschap Vallei en Veluwe, over de rol van kunst in het verbeelden en verbinden van problemen in de maatschappij. De IJsselbiënnale is een kunstroute van ruim 120 kilometer langs rivier de IJssel, waarin de relatie tussen mens en natuur en het effect van klimaatverandering centraal staat.

S3#4 Moed – Kansenongelijkheid in het Onderwijs (Dide Vonk, Mahfoud Mokkadem, Pepijn Smit, Jayson, Charge, Marouane)

Hoe helpt kunst om kansenongelijkheid in het onderwijs zichtbaar te maken? In deze aflevering van Wij zijn kunstenaar spreekt Dide Vonk met acteur en docent Mahfoud Mokkadem en theatermaker Pepijn Smit over de voorstelling Moed, een project van PS Theater dat ongelijkheid binnen het onderwijssysteem blootlegt. Mahfoud vertelt hoe zijn gesprekken met studenten de basis vormden voor de voorstelling. Ook wordt het werk van Studio Moio belicht, een plek waar jongeren hun talenten ontwikkelen en projecten opzetten die maatschappelijk impact hebben.

#2 Koudwatervrees bij klimaatverandering met de IJsselbiënnale

S3#3 Draden van ons Nederlandse slavernijverleden (Dide vonk, Amber Hyacinth, Zita Jansen, Ricardo Burgzorg)

"De sporen van het slavernijverleden liggen overal om ons heen, in onze eigen omgeving," aldus Ricardo Burgzorg, initiatiefnemer van het project ‘Draden van ons Nederlandse slavernijverleden’. In dit project worden deze sporen zichtbaar gemaakt in een 35 meter lang wandkleed. Elf kunstenaars uit elf verschillende provincies werkten samen met lokale inwoners om elf unieke wandkleden te creëren, die het slavernijverleden van elke provincie verbeelden. Het project betrekt niet alleen kunstenaars, maar ook bewoners bij het maken van deze bijzondere kunstwerken.

Podcastmaker Dide Vonk spreekt met Ricardo Burgzorg, kunstenaar Amber Hyacinth en vrijwilliger Zita Jansen over de kracht van dit project. Samen onderzoeken ze hoe kunst het verleden zichtbaar maakt en gemeenschappen samenbrengt.

Isabel van der Vlugt

S3#2 Hoe ziet de toekomst van het platteland er uit? (Wiede Wold)

“Laat de bodem gezonder achter dan dat je hem aantreft.” Die woorden maakten diepe indruk op ontwerper Nikki Gonnissen na gesprekken met boeren, bewoners en landschapsbeheerders. Voor de designroute van kunst- en cultuurproject Wiede Wold maakte ze met hun input een installatie over hun toekomstbeelden.

Podcastmaker Dide Vonk gaat in gesprek met projectleider Siart Smit, ontwerper Nikki Gonnissen en boer Nick van den Pol. Zij zijn intensief betrokken geweest bij het project waarbij de vraag centraal staat hoe de toekomst van het platteland er uit ziet.

Siart Smit: “We willen het beeld van het platteland en de boeren veranderen.” Boer Nick van den Pol onderstreept hoe moeilijk het is om als boer je verhaal te vertellen en de balans te vinden tussen landbouw, biodiversiteit en klimaatdoelen.

S3#1 Catch up time! Dide haalt het net op met drie oude bekenden.  

We gaan terug in de tijd. Dide Vonk gaat in Wij zijn kunstenaar, dé podcast over kunst namelijk opnieuw in gesprek met drie makers uit het allereerste seizoen. Ze spreekt met Rikkert van Huisstede (initiatiefnemer van BOYS WON’T BE BOYS), Mohamed Yusuf Boss (choreograaf en artistiek leider van X_YUSUF_BOSS) en Mieke Conijn (initiatiefnemer IJsselbiënnale). Hoe is het hen vergaan de afgelopen drie jaar? Hebben hun projecten blijvende veranderingen teweeggebracht? En houden ze zich staande in de kunst- en cultuursector?

SEIZOEN 2

S2#6 Stedelijk Museum Schiedam stelt makers met roots op Curaçao centraal

Zes jongvolwassenen met Curaçaose roots, wonend in Schiedam en omstreken, vertellen in de Stadsgalerij van het Stedelijk Museum Schiedam uiteenlopende verhalen over hun persoonlijke band met het eiland in de tentoonstelling Hend’i mundu / Mens van de aarde. Welke rol speelt familie? Wat betekent rijkdom? Hoe geef je vorm aan je identiteit? Dide spreekt met enkele jongeren die de tentoonstelling maakten. Wowi: "Toen we voor het eerst zelf naar de tentoonstelling gingen kijken waren we allemaal in tranen. Omdat je beseft dat je eindelijk wordt gezien."

S2#5 Kunstenaars maken van de Oude Kerk een hedendaags toevluchtsoord

Eeuwenlang was de Oude Kerk een veilige ontmoetingsplaats op de Amsterdamse Wallen. Kunstenaar Jeanne van Heeswijk en onderzoeker Yvonique Wellen initiëren er nu bijeenkomsten waar bewoners, makers, denkers, sekswerkers en activisten met elkaar praten over de sociaal-maatschappelijke vraagstukken van de Wallen. Dide Vonk spreekt met initiatiefnemers en buurtbewoners die intensief betrokken zijn bij het project It's OK. Zoals Ben Dragstra, die al jaren bij het Leger des Heils werkt op de Wallen. En Charlotte, medewerker van het Prostitutie Informatie Centrum en sekswerker.

Foto: Maarten Nauw

S2#4 Stichting Laudio; reizende klankkasten met dialecten voor ouderen

“Het maakt niet uit of je in het Tegels of in het Twents dialect of in het Turks bent opgevoed. Uiteindelijk gaan jij en ik terug naar die thuistaal,” aldus Lubert Priems documentairemaker. Oudere mensen kunnen in deze installatie weer de dialecten uit hun jeugd ervaren. Dide Vonk spreekt met de makers van de klankkasten en ziet dat de oudere meneer van der Stelt duidelijk opleeft van het horen van het dialect uit zijn jeugd.

De klankkasten van LAUDIO staan op verschillende festivals en tehuizen.

S2#3 WAT WE DOEN; een vlijmscherpe hiphop theatervoorstelling

Kan vlijmscherp theater met hiphop over jongeren die leven aan de onderkant van de samenleving het jongere publiek beïnvloeden om voor het rechte pad te kiezen? Vonk spreekt in deze aflevering met de makers van de voorstelling ‘Angry Young Men’ en met de jongeren die intensief betrokken waren bij het maken voorstelling. Waarom was het belangrijk voor hen om mee te werken?

‘Angry Young Men’ is de eerste voorstelling van een drieluik. De tweede voorstelling, ‘So Far So Good’ is te zien van 9 juni t/m 2 december. - www.watwedoen.nl

S2#2 HubClub'23; een inclusief dansprogramma

“Alles wat een hart heeft kan dansen,” aldus Adriaan Luteijn, choreograaf van Introdans en bedenker van de baanbrekende dansvoorstelling HubClub’23. In deze aflevering spreekt Dide met de makers van HubClub’23. In deze voorstelling staan professionele dansers samen op het podium met gastdansers uit andere werelden. Bijvoorbeeld dansers uit de vogue- of hiphopscene, maar ook dansers met een fysieke of mentale beperking. Ze treden op in spectaculaire kostuums van kunstenaar Bas Kosters. Bij HubClub’23 gaat het niet om de verschillen, maar het doel is om samen een mooie voorstelling te maken.

Speelperiode: 25 mei t/m 15 juni - www.introdans.nl

Foto: Pieter Henket

S2#1 GRONDPROEVEN; een voorstelling over boer en grond

“We groeien uit elkaar. En de kunst is: hoe komen we weer tot elkaar?”, vraagt knolselderijboer Ted Vaalburg zich af. In deze aflevering spreekt Dide met boeren die meewerkten aan de theatervoorstelling GRONDPROEVEN van Titia Bouwmeester. “De mensen uit de stad hebben een mening over de boeren. De boeren hebben een mening over de mensen in de stad. Eigenlijk komen die groepen niet goed meer tot elkaar. Die polarisatie maakt eigenlijk dat niks meer kan bewegen. Dat die hele verduurzaming, die heel erg nodig is, eigenlijk nog meer stagneert”, aldus Bouwmeester. Met GRONDPROEVEN wil ze de dialoog over de toekomst van de akkerbouw stimuleren. De voorstelling is gemaakt met boeren en wordt opgevoerd op een boerenbedrijf. Tijdens een diner met voedsel van het land gaan de bezoekers met elkaar in gesprek.

Speelperiode: 17-29 mei - www.grondproeven.nl

SEIZOEN 1

S1#6 Een geschiedenis van Curaçao in 100 objecten met Wintertuin Curaçao

“Waar heel vaak de geschiedenis wordt bepaald door degenen die de macht hebben, draaien wij het juist om.”
‘100 Opheto - Un historia di kòrsou’ oftewel ‘100 objecten: een geschiedenis van Curaçao’ is een project van literair instituut Wintertuin Curaçao. Het vertelt de geschiedenis van het eiland aan de hand van 100 tot de verbeelding sprekende objecten. Doel is om cultureel erfgoed tot leven te brengen en te verbinden aan de huidige onzekere tijd van verdeeldheid. Want om de toekomst beter aan te kunnen, kun je lessen leren uit het verleden.

S1#5 Het belang van beeldvorming met X_YUSUF_BOSS

“Kunst en cultuur geeft aandacht aan iets wat in het dagelijks leven over het hoofd wordt gezien.” In deze aflevering spreekt Dide Vonk met Mohamed Yusuf Boss, Abdifatah Mohamed en Sakaria Ahmed over hoe het is om op te groeien tussen twee culturen: de Nederlandse en de Somalische. Wat is de rol van je ouders? Voel je je Nederlands, Somalisch of beide? En hoe ga je om met beeldvorming van buitenaf? Deze thema’s waren voor theatermaker en choreograaf Mohamed het startpunt voor zijn zesde voorstelling LÍX.

S1#4 Een basisinkomen voor dak- en thuisloze jongeren met Het Bouwdepot

‘Het voelt alsof je in een doos zit, met alleen maar zwarte muren, geen doorgang en ramen en je weet niet welke kant je op moet.’ Dide spreekt met sociaal ontwerper Manon van Hoeckel. Samen met adviseur Marleen van der Kolk is Manon initiatiefnemer van Het Bouwdepot, een project waarbij dak- of thuisloze jongeren tussen de 18 en 21 jaar een jaar lang een basisinkomen krijgen om zelf te bouwen aan hun toekomst. Hoe ze het geld besteden, mogen ze zelf weten. Jennifer en Maaike deden mee. In deze aflevering hoor je hoe Het Bouwdepot de levens van hen en vele anderen drastisch veranderden.

S1#3 De kunst van activisme en het (niet) weten in Revolt van Cecilia Moisio

‘Als je een mening hebt, volg die dan en volg niet zomaar anderen.’ Dide interviewt choreograaf Cecilia Moisio, performers Serano Pinas en Rowan Kievits over protest en activisme. In het theaterproject Revolt onderzoekt Cecilia samen met jongeren hoe kunst ons helpt bij het vormen van een mening, maar ons ook laat inleven in een ander. Want generatie Z wil graag alles verbeteren wat hun voorgangers verpest hebben, maar vecht ook tegen een muur van oude idealen.